Лазаре

 200 წლის განმავლობაში საქართველოს ბედი მჭიდროდაა დაკავშირებული რუსეთის იმპერიასთან. ამ პერიოდში ნაწილი ქართველებისა ერთგულად ემსახურებოდა დამპყრობლებს, ნაწილი _ ეროვნულ-განმათავისუფლებელ მოძრაობაში იყვნენ ჩართულნი.
  ქართული საზოგადოების ერთ ნაწილს (იმ ადამიანების გამოკლებით, რომლებიც წმინდა მერკანტილური, კარიერისტული, მანქურთული პოზიციებიდან ყიდდნენ სამშობლოს ინტერესებს) გულწრფელად მიაჩნდა, რომ ეს ხსნა იყო მუსლიმანური სამყაროსაგან. მეორენი - მამულიშვილები დღემდე აგრძელებენ ბრძოლას ქვეყნის დამოუკიდებლობისა და კეთილდღეობისათვის.
  საქართველოს 3000 წლოვან ისტორიას რომ გადავხედოთ, ვნახავთ, რომ ყოველთვის გვყავდნენ მოღალატეებიც და გმირებიც, რომელთა თავგანწირულმა, ქარქაშში ხმალჩაუგებელმა, ბრძოლამ მოგვიყვანა დღევანდლამდე. თუმცა ამ ბრძოლებს ხშირად ჰქონდა სპონტანური, ხშირად გაუაზრებელი არაორგანიზებული აჯანყებების ხასიათი, მაგრამ, რადგან ეს ბრძოლა ქართული მებრძოლი სულის დაუმორჩილებლობის გამოძახილი იყო და ერს აფხიზლებდა, მაინც დადებით ისტორიულ მოვლენად შეიძლება შეფასდეს.
  არც ერთ დამპყრობელს ჩვენი სახელმწიფოებრიობა არ გაუუქმებია, არავის ისეთი ვერაგული პოლიტიკა არ გაუტარებია ჩვენს ქვეყანაში, როგორიც რუსეთის. იმპერიამ გაატარა – საუკეთესოდ შეგვისწავლა მართლმადიდებლობას ამოფარებული მსტოვრების, დიპლომატებისა და ვითომდაც დასახმარებლად ჩამოსული სამხედრო ექსპერტების მეშვეობით. ისინი აანალიზებდნენ ჩვენს ეთნო-ფსიქიკას, ისტორიულ შეცდომებს და ა.შ. ყველაფერ ამას კი ჩვენ ვუპირისპირებდით მიტინგებს, გულწრფელ ემოციებს. ორი რუსეთის თეორია და იდეოლოგიური და სამხედრო-პოლიტიკური ბრძოლის არასწორ ფორმები, ისევ რუსეთის პოლიტიკაზე ასხამდა წყალს. საქართველო ვერ ეგუებოდა ქართული ეკლესიის ავტოკეფალიის გაუქმებას, ტაძრების ხელყოფის, ქართული ენის ძაღლის ენად გამოცხადებას და სხვა უამრავ უმსგავსობას. მაგრამ ისეთი დროც გვახსოვს, როდესაც ცალი თვალით იმედით მივჩერებივართ ,,დათვს" (დიახ, ყველა ფიზიოლოგიური და ბუნებრივი თვისებებით დათვის მსგავსს). ერთი სიტყვით, ყველაფერი ჩვენი პოლიტიკური გაუნათლებლობის ბრალია... 
  მაგრამ ამ სტატიის ამოცანა არ არის რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობის ანალიზი, ჩვენი სურვილია, წარმოვაჩინოთ ზოგადად რუსეთის საგარეო პოლიტიკის სტრატეგია და მიზანი, რომელიც ვერაგულ, ცრუ დაპირებებსა და ურთიერთობებს ეფუძნება და ექსპანსიური პოლიტიკის დამკვიდრებას ისახავს მიზნად.
  1918 წელს დიდი ქართველი ისტორიკოსი ივანე ჯავახიშვილი წერდა, რომ რუსეთის პოლიტიკა ისეთივეა, როგორიც სპილოს მოძრაობა, რომელიც ნაბიჯ-ნაბიჯ ჯერ თელავს და ანადგურებს განვლილ ტერიტორიას და მერე მიიწევს წინ. ამის დასტურად ისიც საკმარისია, რომ დღეს ჩრდილოკავკასიელთა მიწაწყალზე რუსები ცხოვრობენ.
  1812 წელს პარიზში ანონიმი ავტორის მიერ გამოიცა წიგნი რუსეთის სახელმწიფოს შექმნისა და განვითარების შესახებ “რუსეთის სიძლიერე დასაბამიდან მე-19 საუკუნემდე" (მ.ლ.*** 1812 წ.), რომელშიც პირველად აღინიშნა, რომ არსებობს პეტრე I-ის ანდერძი, როგორც ისტორიული, საიდუმლო დოკუმენტი.
  წიგნის ავტორი ლეზიურა შემდგომშიც მოიხსენიებოდა სხვა ისტორიკოსებისა და პოლიტიკოსების მიერ, რომლებმაც იმუშავეს ამ დოკუმენტზე და ის სრული სახით გამოაქვეყნეს. მკითხველს მან მიაწოდა წიგნის მხოლოდ რეზიუმე, სადაც აღნიშნულია, თუ როგორ დამპყრობლურ პოლიტიკას ეწეოდა რუსეთი ივანე IV-ის დროიდან მე-19 საუკუნემდე და რა მნიშვნელობა ჰქონდა პეტრე I-ის ანდერძს, როგორ დახვეწა პეტრე პირველმა საგარეო პოლიტიკის სტრატეგია, ტაქტიკა და დამოძღვრა თავისი მემკვიდრეები, რომლებმაც ბრწყინვალედ აითვისეს და დღემდე ახორციელებენ საზარელ კაცთმოძულე პოლიტიკას. საინტერესოა, რომ ნებისმიერი რეჟიმის დროს, ცარიზმის, ლენინიზმის, სტალინიზმის, ხრუშჩოვ-ბრეჟნევიზმისა თუ დემოკრატიულ-ელცინურ-პუტინიზმის, დაპყრობითი სტრატეგია ერთი დღითაც კი არ შეჩერებულა. ვგონებ, ძვირფასი მკითხველი დამეთანხმება, და თუ არა, გორის ციხიდან გაიხედოს ტყვიავისკენ.
  საინტერესოა, რა განყოფილება თუ სტრუქტურაა, რომელიც ყველა რეჟიმის დროს შეუფერხებლად მუშაობს?! ასე მგონია, რომ რუსეთის ნებისმიერი პოლიტიკური ხელმძღვანელი უპირველესად ფიცს დებს პეტრე I-ის ანდერძის აღსრულებაზე. 
ანდერძის სრული ტექსტი 1836 წელს გამოქვეყნდა ფრანსუა გაიარდეს წიგნში “რაინდ ეონისის მოგონებები”. აქაც, ისევე როგორც პირველ წიგნში, მოხსენიებულია ანდერძის 14 პუნქტი. ხოლო პოლონელმა ისტორიკოსმა ხოდზკომ თავის ნაშრომ “პოლონეთის ისტორიაში” (1839 წ.) ამ ანდერძს პირველმა უწოდა პოლიტიკური ანდერძი. 
  გაიარდე თავის წიგნში აღნიშნავს, რომ ამ დოკუმენტის ასლი პეტერგოფის სასახლის საიდუმლო საცავიდანაა გამოტანილი და ეთანხმება ლეზიურურს, რომ დოკუმენტი შესრულებულია პეტრე I-ის ხელით.
  კავალერი დ’ეონი, მე-18 საუკუნის ერთ-ერთი საინტერესო ფიგურა, ლუდოვიკო XV-ის პირადი აგენტი რუსეთში, ტრაბახობდა, რომ სხვა საიდუმლო საბუთებთან ერთად პეტრე I-ის პოლიტიკური ანდერძიც მოიპარა. ის აფრთხილებდა ლუდოვიკოს პოლონეთის მიმართ რუსეთის მზაკვრულ გეგმებზე.
  დიდმა პოლონელმა პატრიოტმა და პოეტმა ადამ მიცკევიჩმა თავის წიგნში “სლავები” (1849 წ.) სიტყვა-სიტყვით გაიმეორა თოთხმეტივე პუნქტი.
  თვითონ რუსეთის ოფიციალური და სამეცნიერო წრეების დამოკიდებულება პეტრე I-ის პოლიტიკური ანდერძის მიმართ მკვეთრად უარყოფითია. ისინი ინფორმაციას საიდუმლო დოკუმენტის შესახებ, რასაკვირველია, გამოგონილს უწოდებენ. მთელი 200 წლის განმავლობაში ამ საკითხს მხოლოდ რამდენიმე სტატია მიუძღვნეს, ისიც მეცნიერულად ძალიან სუსტი. 
  ახლა კი მკითხველს ვთავაზობ პეტრე I-ის პოლიტიკური ანდერძის სრულ ვერსიას, დაბეჭდილს წიგნში “პრობლემები, მეთოდოლოგია და წყაროთმცოდნეობა რუსეთის საგარეო პოლიტიკის ისტორიაში" (გამომცემლობა “მეცნიერება” 1986წ. გვ. 224-226).  

,,Во имя святой и нераздельной Троицы, мы, Петр, император и самодержец всея России и проч., всем нашим потомкам и преемникам на престоле и правительству русской нации...

I 

Поддерживать русский народ в состоянии непрерывной войны, чтобы солдат был закален в бою и не знал отдыха; оставлять его в покое только для улучшения финансов государства, для переустройства армии и для того, чтобы выждать удобное для нападения время. Таким образом, пользоваться миром для войны и для мира в интересах расширения пределов и возрастающего благоденствия России.  

II 

Вызывать всевозможными средствами из наиболее просвещенных стран военачальников во время войны и ученых во время мира для того, чтобы русский народ мог воспользоваться выгодами других стран ничего не теряя из своих собственных.  

III 

При всяком случае вмешиваться в дела и распри Европы, особенно Германии, которая, как ближайшая (страна), представляет более непосредственный интерес.  

IV 

Разделять Польшу, поддерживая в ней смуты и постоянные раздоры, сильных привлекать на свою сторону золотом, влиять на сеймы, подкупать их для того, чтобы получить возможность участвовать в избрании королей, проводить на этих выборах своих сторонников, оказывать им покровительство, вводить туда русские войска и временно оставлять их там, пока не представится случая оставить их там окончательно. Если же соседние государства станут создавать затруднения, то их успокаивать временным раздроблением страны до тех пор, пока можно будет отобрать назад то, что было им дано.  

 V

Захватить как можно больше областей у Швеции и искусно вызывать с ее стороны нападения, дабы иметь предлог к ее покорению. Для этого изолировать ее от Дании, и Данию от Швеции и заботливо поддерживать между ними соперничество.  

VI 

В супруги к русским великим князьям всегда избирать германских принцесс для того, чтобы умножать родственные союзы, сближать интересы и, увеличивая в Германии наше влияние, тем самым привязать ее к нашему делу.  

VII 

Преимущественно добиваться союза с Англией в видах торговли, ибо это именно та держава, которая для своего флота наиболее нуждается в нас и которая может быть наиболее полезною для нашего флота. Обменивать наш лес и другие произведения на ее золото и установить между ее и нашими торговцами и моряками постоянные сношения, которые приучат нас к торговле и мореплаванию.  

VIII 

Неустанно расширять свои пределы к северу и к югу, вдоль Черного моря.

IX

Возможно ближе придвигаться к Константинополю и Индии. Обладающий ими будет обладателем мира. С этой целью возбуждать постоянные войны, то против персов, основывать верфи на Черном море, мало-помалу овладевать как этим морем, так и Балтийским, ибо и то и другое необходимо для успеха плана - ускорить падение Персии, проникнуть до Персидского залива, восстановить, если возможно, древнюю торговлю Леванта через Сирию и достигнуть Индии, как мирового складочного пункта. По овладении ею можно обойтись и без английского золота. 

X 

Установить и старательно поддерживать союз с Австрией, поощрять для виду ее замыслы о будущем господстве над Германией, а втайне возбуждать против нее недоброжелательство в государях. Стараться, чтобы те или другие обращались за помощью к России и установить над страною нечто вроде покровительства (протектората) с целью подготовки полного ее порабощения в будущем. 

XI 

Заинтересовать австрийский дом в изгнании турок из Европы, а, по овладении Константинополем, нейтрализовать его зависть или, возбудив против него войну, или дав ему часть из завоёванного, с тем чтобы позднее отобрать это назад.  

XII 

Привлечь в свою сторону и соединить вокруг себя всех греко-восточных дезунитов (grecs desunis) или схизматиков, распространенных в Венгрии, Турции и южной Польше, сделаться их средоточием и опорою и предуготовить всеобщее господство над ними посредством установления как бы духовного главенства; таким образом приобрели столько союзников друзей, сколько окажется их (дезунитов) у каждого из наших врагов (ce seront autant d’amis, qu’on aura chez chacun des ses ennemis)).

XIII 

Когда Швеция будет раздроблена, Персия побеждена, Польша покорена, Турция завоевана, армия соединены, Черное и Балтийское моря охраняемы нашими кораблями, тогда надлежит под великой тайной предложить сперва Версальскому двору, а потом и Венскому, разделить власть над вселенной. Если который – либо из них, обольщаемый честолюбием и самолюбием, примет это предложение - что неминуемо и случится, то употребить его на погибель другого, а потом уничтожить и уцелевшего, начав с ним борьбу, в исходе которой уже будет нельзя сомневаться, ибо Россия в то время уже будет обладать всем Востоком и большей частью Европы.  

XIV

Если, паче чаяния, тот и другой откажутся от предложения России, то надлежит искусно возжечь между ними распрю и истощить их взаимной борьбе. Тогда Россия, воспользовавшись решительной минутой, должна устремить свои заранее собранные войска на Германию и одновременно с этим выслать два значительных флота, один из Азовского моря, другой из Архангельска, с своими азиатскими ордами под прикрытием вооруженных флотов Черноморского и Балтийского. Выйдя в Средиземное море и океан, они наводнят, с одной стороны Францию, с другой – Германию, и когда обе эти страны будут побеждены, то остальная Европа уже легко и без всякого сопротивления подпадет под наше иго. 
  Таку можно и доложно будет покорить Европу.
 

  ზოგიერთ ჩვენს რუსეთუმე თანამემამულეს ვთხოვ, ყურადღებით წაიკითხოს პეტრე I-ის ანდერძი და თუ ამ დოკუმენტში ვერ ამოიკითხავს საქართველოსთვის საშიშ გეგმებს, თავის გონებრივ შესაძლებლობებს დააბრალოს. ზოგი იმასაც კადრულობს, რომ ამბობს: “პუტინს თურმე ძალიან ყვარებია საქართველო!”

დიახ, უყვარს, ოღონდ ქართველების გარეშე!

ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი,
პროფესორი პაატა ჩიქოვანი